De overgang betekent een grote verschuiving in de hormonale balans van het vrouwelijk lichaam. Eerder dacht men dat vrouwelijke hormonen slechts een rol speelden bij vruchtbaarheid. Nu begrijpen we dat hormonen een breed scala aan lichaamsprocessen beïnvloeden, zoals de flexibiliteit van bloedvaten en huid, bescherming tegen osteoporose en hart- en vaatziekten en het reguleren van diverse hersenfuncties waaronder slaap en emoties.
Alle lichaamsorganen zijn afhankelijk van hormonen voor een optimaal functioneren. Wanneer hormoonspiegels afnemen, kunnen er verstoringen optreden, waarbij organen moeten leren om met lagere hormoonniveaus dezelfde taken uit te voeren, wat kan leiden tot klachten. Gelukkig kunnen we tegenwoordig veel van deze oorzaken effectief behandelen, dus er is geen reden om te blijven worstelen met overgangsklachten. Als Care for Women specialiste kan ik je daarbij ondersteunen.
Er zijn veel verschillende symptomen die kunnen voorkomen als gevolg van veranderingen in hormoonspiegels tijdens de overgang. In een consult kan ik je hier meer over vertellen. Hieronder de meest voorkomende.
Meer dan 80% van de vrouwen ervaart opvliegers tijdens de overgang. De oorzaak hiervan ligt in een verstoord temperatuurcentrum in je hersenen. Je lichaam weet niet meer goed wanneer je het warm of koud hebt. Hierdoor kunnen opvliegers op onverwachte momenten optreden en je dagelijks leven flink beïnvloeden, vooral als ze lang aanhouden en het herstel ervan traag verloopt.
Tijdens de overgang is nachtelijk zweten een veelvoorkomend probleem voor veel vrouwen. Het kan zo ernstig zijn dat vrouwen 's nachts meerdere keren wakker worden en zelfs hun kleding en bed moeten verschonen, wat hun slaap ernstig verstoort.
Door de plotselinge daling van het hormoon oestrogeen krijgt je lichaam het signaal om op te warmen, ook al heb je het niet koud. Dit zorgt ervoor dat je lichaam haar warmte probeert kwijt te raken. Het lichaam zet dan de bloedvaten in de huid open, waardoor je gaat transpireren. Eigenlijk is de nachtelijke transpiratie een soort van opvlieger, want ook hierbij ligt de oorzaak bij een ontregelde thermostaat in je hersenen.
Een van de meest opvallende veranderingen tijdens de overgang is het veranderende menstruatiepatroon. De cyclus kan korter worden en bloedingen heviger, soms vergezeld van stolsels. Na verloop van tijd worden de tussenpozen tussen de menstruaties langer en neemt het bloedverlies af.
Er wordt soms gedacht dat zolang vrouwen nog regelmatig menstrueren, de overgang nog niet begonnen is en dat overgangsklachten niet voorkomen. Dit is echter onjuist. Juist aan het begin van de overgang, meestal rond de leeftijd van 45 jaar, kan de menstruatie nog volledig normaal zijn. Maar tegelijkertijd kunnen klachten zoals stemmingswisselingen, slaapproblemen en stijve gewrichten al beginnen te ontstaan.
Wanneer de vrouwelijke hormonen afnemen, kan de huid minder veerkrachtig worden en droger aanvoelen. Sommige vrouwen merken ook dat hun ogen en mond droger worden, omdat er minder traanvocht en speeksel wordt geproduceerd.
Als gevolg van hormonale veranderingen kunnen naast een drogere huid ook de slijmvliezen droger en dunner worden. Dit kan leiden tot jeuk en/of een branderig gevoel in de vagina en/of de schaamlippen.
Helaas rust er nog steeds een taboe op seksualiteit en de overgang. Veel vrouwen ervaren tijdens de overgang seksuele problemen, zoals een verminderd libido, pijn tijdens het vrijen en vaginale droogheid.
Een uitgebreider voorspel of het gebruik van een glijmiddel, zoals de Personal Gel, kan verlichting bieden bij pijnklachten of droogheid. Als dit niet afdoende is, of als je merkt dat het een negatieve invloed heeft op je relatie, overweeg dan een gesprek met een seksuoloog. Het zou zonde zijn als deze problemen je relatie onnodig belasten, terwijl er misschien wel oplossingen voorhanden zijn.
Botontkalking, osteoporose, is een tekort aan kalk in het bot, waardoor het bot minder sterk wordt en makkelijk breekt. In Nederland zijn er ongeveer 850.000 mensen met osteoporose waarvan zo'n 66% vrouw is. Met de vergrijzing en het toenemen van de leeftijd van vrouwen neemt dit aantal alleen maar toe. Per jaar breken ongeveer 175.000 mensen een bot.
Tot het 35e jaar zijn de aanmaak en afbraak van botten met elkaar in evenwicht. Daarna wordt er langzaam meer bot afgebroken dan dat er aangemaakt wordt. Door het dalen van het oestrogeen wordt de beschermende werking minder en versnelt dit afbraakproces. Je botten worden nog sneller brozer/minder stevig. Na de overgang neemt daarom de kans op een botbreuk toe. Het risico op een botbreuk is nog groter bij vrouwen die (te) vroeg in de overgang komen, weinig bewegen, roken en/of drinken en/of een tengere bouw hebben.
Tijdens en na de overgang neemt het risico op hart- en vaatziekten snel toe. Dit komt mede doordat het lichaam minder oestrogeen gaat aanmaken. Oestrogeen speelt een belangrijke rol bij de elasticiteit van de vaatwand en in je cholesterolhuishouding. Door de daling van oestrogeen na de overgang neemt de beschermende werking tegen hart- en vaatziekten af. Hart- en vaatziekten is doodsoorzaak nummer één bij vrouwen na de overgang.
Het is belangrijk om je na je 50ste jaar regelmatig te laten controleren. Binnen Care for Women bieden wij jou de mogelijkheid om een gezondheidscheck (health check) uit te voeren. Een soort APK om te zorgen dat je al preventief actie kunt ondernemen als bij jou het risico op hart- en vaatziekten stijgt.
Wil je een health check laten uitvoeren of weten wat jij zelf kan doen om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen? Maak dan een afspraak voor een jaarlijkse gezondheidscheck.
Urine-incontinentie ofwel urineverlies is een vervelende klacht die deels veroorzaakt wordt door ouderdom, maar ook deels wordt veroorzaakt door de overgang. Zo kan het voorkomen dat je kleine beetjes urine verliest tijdens het sporten, hoesten en/of niezen.
Naarmate we ouder worden kan de blaas wat gaan verzakken door het slapper worden van de bekkenbodemspieren en de steunweefsels. Door de overgang worden de slijmvliezen van je urinewegen dunner. De combinatie van beiden leidt bij veel vrouwen tot bovenstaande klachten en die kunnen heel vervelend zijn.
Belemmeren deze klachten jouw dagelijkse leven? Dan is het verstandig om eens contact op te nemen met een bekkenfysiotherapeut bij jou in de buurt. De bekkenfysiotherapeut geeft oefeningen om jouw spieren te versterken.
Daarnaast blijken veel vrouwen na de overgang te maken te krijgen met een terugkerende blaasontsteking. Door de dalende hormoonspiegels neemt niet alleen de kwaliteit van de slijmvliezen af maar ook de bacterie samenstelling in de vagina en de blaas. Dit noemt men ook wel postmenopauzale recidiverende urineweginfecties.
Ongeveer 80% van de vrouwen krijgt te maken met overgangsklachten.
Er zijn veel klachten die herkenbaar zijn als overgangsklachten en snel gelinkt worden aan de overgang, zoals opvliegers, een veranderende menstruatie en (nachtelijk) transpireren. Toch kan je als vrouw klachten ervaren waarvan je niet weet dat deze veroorzaakt worden door de hormonale verandering die plaatsvindt door de overgang. Inmiddels zijn er meer dan 150 verschillende soorten klachten vastgesteld die veroorzaakt kunnen worden door jouw veranderende hormonen. Ben je 44 jaar, menstrueer je nog normaal en heb je geen opvliegers, terwijl je wel last hebt van stemmingswisselingen, pijn aan je gewrichten, slecht slapen en vermoeidheid? Dan is de kans groot dat je al te maken hebt met overgangsklachten, namelijk atypische overgangsklachten.
Overgangsklachten kunnen worden verdeeld in typische en atypische klachten. Typische klachten zijn overgangsklachten die veroorzaakt worden door schommelende hormoonspiegels (zoals opvliegers, veranderende menstruatie, enzovoort), terwijl atypische klachten ook een andere oorzaak kunnen hebben. Atypische overgangsklachten kunnen onder andere zijn:
Stemmingswisselingen
Spier- en/of gewrichtsklachten
Zwaarder worden
Hoofdpijn
Hoge bloeddruk
Onrust en/of opgejaagd gevoel
Haaruitval
Vergeetachtigheid
Huidproblemen en/ of rimpels